การประเมินการสูญเสียหน้าดินของพื้นที่ปลูกป่าแบบขั้นบันได
Loading...
Date
2022
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
มหาวิทยาลัยพะเยา
Abstract
การวิจัยครั้งนี้เป็นการศึกษาและการประเมินการสูญเสียหน้าดินของพื้นที่ปลูกป่าแบบขั้นบันไดโดยมีวัตถุประสงค์การวิจัย เพื่อศึกษาคุณสมบัติทางกายภาพของดินพื้นที่ปลูกป่าขั้นบันได และประเมินการสูญเสียหน้าดินของพื้นที่ปลูกป่าแบบขั้นบันได และพื้นที่ปลูกป่าตามแนวลาดชันปกติที่ความลาดชันแตกต่างกัน ที่ 25% 35% และ 45% ทำการวางแปลงเป็นระยะเวลา 2 ปี ศึกษาข้อมูลด้านสภาพภูมิอากาศ ข้อมูลสมบัติกายภาพดิน ข้อมูลสมบัติทางเคมีดิน ข้อมูลการสูญเสียหน้าดินประเมินการสูญเสียหน้าดินโดยใช้สมการสูญเสียดินสากล จากการศึกษาวิจัย พบว่า พื้นที่ปลูกป่าตามแนวลาดชันปกติ ความลาดชัน 45% มีค่าการสูญเสียดิน 626.52 ตัน/เฮกตาร์/ปี รองลงมา พื้นที่ปลูกป่าตามแนวลาดชันปกติ ความลาดชัน 35% มีค่าการสูญเสียดิน 613.75 ตัน/เฮกตาร์/ปี พื้นที่ปลูกป่าตามแนวลาดชันปกติ ความลาดชัน 25% มีค่าการสูญเสียดิน 437.53 ตัน/เฮกตาร์/ปี พื้นที่ปลูกป่าแบบขั้นบันได ความลาดชัน 45% มีค่าการสูญเสียดิน 399.79 ตัน/เฮกตาร์/ปี พื้นที่ปลูกป่าแบบขั้นบันได ความลาดชัน 35% มีค่าการสูญเสียดิน 364.82 ตัน/เฮกตาร์/ปี ตามลำดับ และการทดลองที่มีการสูญเสียหน้าดินน้อยที่สุด คือ พื้นที่ปลูกป่าแบบขั้นบันได ความลาดชัน 25% มีค่าการสูญเสียดิน 352.94 ตัน/เฮกตาร์/ปี จากผลการศึกษาของทั้ง 2 พื้นที่ศึกษาแสดงให้เห็นว่า ปัจจัยเกี่ยวกับภูมิประเทศ ความลาดชัน และปริมาณน้ำฝน มีผลในการก่อให้เกิดการสูญเสียหน้าดิน ดังนั้นการบริหารจัดการพื้นที่ให้เกิดความยั่งยืนจึงต้องมีแนวทางที่จะนำมาจัดการในพื้นที่ดังนั้นผู้วิจัยได้เสนอแนวทางโดยใช้หลักการใช้รูปแบบองค์ความรู้ในรูปแบบระบบการเกษตรมรดกโลก GIASH ของ FAO มีความคล้ายคลึงกับระบบเกษตรพอเพียง ซึ่งได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นระบบทางการเกษตรมรดกโลกของประเทศญี่ปุ่น โดยวิเคราะห์คุณลักษณะ การจัดการโซนนิ่ง และเป็นแนวทางการจัดการพื้นที่ปลูกป่าแบบขั้นบันได โดยระบบเกษตรมรดกโลกนั้นใช้วิธีการพิจารณาพื้นที่โดยคำนึงถึงเกณฑ์ของ FAO คือ 1) ความมั่นคงทางอาหารและชีวิตความเป็นอยู่ 2) ความหลากหลายทางชีวภาพของระบบนิเวศเกษตร 3) ระบบความรู้และภูมิปัญญาท้องถิ่น 4) วัฒนธรรม ระบบค่านิยม และองค์กรทางสังคม 5) ความโดดเด่นทางภูมิทัศน์และทะเลทัศน์ ซึ่งระบบเกษตรมรดกโลกจะสามารถรักษาสมดุลของระบบนิเวศภูมิทัศน์การเกษตรให้มีความมั่นทางอาหารควบคู่กับนิเวศวัฒนธรรมของในแต่ละพื้นที่ฟื้นฟูป่าต้นน้ำได้อย่างยั่งยืน
Description
This research study evaluation of soil erosion on the sloping area along plantation forest in steps (Terraces). The objective of this study is to monitor soil physical and soil erosion in terraced reforestation and reforestation areas along the slope at 25% 35% and 45%, respectively. The plot is for a period of 2 years. In this study, monitoring rainfall, soil physical, soil chemistry and soil erosion by Universal Soil Loss Equation (USLE). The result show that soil erosion of 35% reforestation area along the slope was 626.52 tons/hectare/year, in 25% reforestation area along the slope were 437.53 tons/hectare/year. Soil erosion of 45% 35% and 25% terraced reforestation were 399.79, 364.82 and 352.94 tons/hectare/year, respectively. The result concluded that topography, slopes of this area and rainfall effect detachment of soil erosion. The area using the World Heritage Agriculture System is based on the FAO criteria. 1) Food security These living conditions and 2) the biodiversity of agricultural ecosystems. (Agrobiodiversity) 3) Knowledge system and local wisdom 4) Culture, value system and social organization 5) Distinctiveness in landscape and sea view. The World Heritage Agriculture System will be able to maintain the balance of the ecosystem in the agricultural landscape alongside the cultural ecosystem of each area, restoring the upstream forest sustainably.
Keywords
การสูญเสียหน้าดิน, พื้นที่ปลูกป่าขั้นบันได, สมการสูญเสียดินสากล, niversal Soil Loss Equation (USLE), Soil erosion steps (Terraces)
Citation
ทรงกรด มูลเทพ. (2565). การประเมินการสูญเสียหน้าดินของพื้นที่ปลูกป่าแบบขั้นบันได. [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยพะเยา]. ฐานข้อมูลคลังปัญญาดิจิทัล มหาวิทยาลัยพะเยา (UP Digital Collections: UPDC).