สมการทำนายอัตราเร็วสูงสุดของการไอในผู้สูงอายุ
No Thumbnail Available
Date
2016
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
มหาวิทยาลัยพะเยา
Abstract
การไอเป็นกลไกป้องกันที่สำคัญของร่างกายในการกำจัดเชื้อโรค เสมหะหรือสิ่งแปลกปลอมในทางเดินหายใจ ต้องอาศัยความสามารถในการไหลผ่านและความเร็วของอากาศในทางเดินหายใจ และยังเกี่ยวข้องโดยตรงกับความแข็งแรงของกล้ามเนื้อหายใจการไอที่ไม่มีประสิทธิภาพทำให้เพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะแทรกช้อนของระบบทางเดินหายใจ ปัจจุบันการวัดค่าอัตราเร็วสูงสุดของการไอ (Peak cough flow: PCF) เป็นเครื่องมือที่ใช้ในการประเมินประสิทธิภาพการไอ และยังสามารถประเมินความแข็งแรงของกล้ามเนื้อหายใจออกได้ ในประเทศไทยยังไม่มีรายงานค่าปกติและสมการของการพยากรณ์ค่าอัตราเร็วสูงสุดของการไอในผู้สูงอายุ ดังนั้นการศึกษานี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อหาค่าปกติและสมการทำนายค่าอัตราเร็วสูงสุดของการไอในผู้สูงอายุ ที่มีอายุมากกว่าหรือเท่ากับ 60 ปีขึ้นไป (เพศชาย 34 คน และเพศหญิง 43 คน) อาสาสมัครทุกคนจะได้รับการสัมภาษณ์ ตรวจร่างกายเพื่อประเมินภาวะสุขภาพเบื้องต้น จากนั้นประเมินความสามารถในการไอ โดยวัดค่าอัตราเร็วสูงสุดของการไอ และค่าอัตราการไหลของอากาศขณะหายใจออกสูงสุด ด้วยเครื่องวัดการไหลของอากาศสูงสุด (peak flow meter) ทำการประเมินอย่างน้อย 5 ครั้ง เลือกค่าที่ดีที่สุด 3 ค่ามาวิเคราะห์ข้อมูล ผลการศึกษาพบว่า อาสาสมัครทั้งหมดมีค่าเฉลี่ยของค่าอัตราเร็วสูงสุดของการไอสำหรับเพศชายและหญิง เท่ากับ 359.41 ± 104.01 และ 298.14 ± 57.14 ลิตรต่อนาที ตามลำดับ ค่าอัตราเร็วสูงสุดของการไอมีความสัมพันธ์อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติกับน้ำหนักตัวในเพศชาย (r=0.578, p<0.001) และอายุในเพศหญิง (r=-0.314, p=0.041) สำหรับสมการทำนายค่าอัตราเร็วสูงสุดของการไอในผู้สูงอายุของเพศชาย คือ 85.709 + [4.819 x น้ำหนักตัว (กิโลกรัม)) ± 1.27 และในเพศหญิง คือ 524.016 - [3.387 x อายุ(ปี)] ± 1.64 สมการที่ได้จากการศึกษานี้อาจจะเป็นประโยชน์ต่อบุคลากรหรือนักกายภาพบำบัด ในการตรวจประเมินความสามารถในการไอ เพื่อป้องกันหรือลดความเสี่ยงต่อการติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจได้
Description
Cough is an important defense mechanism of the airway that relies on the capacity to generate flow and speed in the airway and it is directly related to respiratory muscle strength. Ineffective coughing lead to increasing the risk of developing pulmonary complication. Recently, the peak cough flow (PCF) is a common tool to represent cough capacity and expiratory muscle weakness. In Thailand, The study that establish the normal values and predicted equation for elderly have not been reported. The aim of this study was to determine the normal values and establish a cough peak flow predicted equation. Forty Thai elderly with age equal or more than 60 years old (34 males and 43 females) were evaluated personal health data, cough capacity by PCF and peak expiratory flow rate (PEFR) using peak flow meter. They performed each measure at least five times until three acceptable. The results showed that the mean CPF of male and female were 359.41 ± 104.01 and 298.14 ± 57.14 L/min., respectively. CPF correlated with weight for male (r=0.578, p<0.001), and age for female (r=-0.314, p-0.041). The predicted equation for male was 85.709 + 4.819 x weight (kg.) 1.27 and for female was 524.016 - 3.387 x age (year) ± 1.64. These reference equation derived from this study may be used by health team and physical therapist for assessment of cough capacity in the elderly for prevent or decrease risk of acute respiratory complication.
Keywords
อัตราเร็วสูงสุดของการไอ, ค่าอัตราการไหลของอากาศขณะหายใจออกสูงสุด, ผู้สูงอายุ, ไอ, cough peak flow, peak expiratory flow rate, elderly, cough
Citation
พิรญาณ์ ฟูใจ และศิริรัตน์ วงษาไฮ. (2559). สมการทำนายอัตราเร็วสูงสุดของการไอในผู้สูงอายุ. [ปริญญานิพนธ์บัณฑิตไม่ได้ตีพิมพ์]. มหาวิทยาลัยพะเยา. ฐานข้อมูลคลังปัญญาดิจิทัล มหาวิทยาลัยพะเยา (UP Digital Collections: UPDC).