Browsing by Author "ปิยพงษ์ วังคีรี"
Now showing 1 - 1 of 1
Results Per Page
Sort Options
- Itemพิธีกรรมเฮ็ดเวียกของชาวบ้านหนองหลวง ตำบลโคกงาม อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย: ขั้นตอน ความเชื่อ และการดำรงอยู่(มหาวิทยาลัยพะเยา, 2019) ปิยพงษ์ วังคีรีการวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาองค์ประกอบ ขั้นตอน ความเชื่อ และการดำรงอยู่ของพิธีกรรมเฮ็ดเวียก ของชาวบ้านหนองหลวง ตำบลโคกงาม อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย โดยได้ศึกษาด้วยวิธีการทางคติชนวิทยา กล่าวคือ เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยการปฏิบัติงานภาคสนาม เพื่อสังเกตขั้นตอนและกระบวนการ การจัดพิธีกรรมตลอดจนสัมภาษณ์วิทยากรที่ตรงกับคุณสมบัติที่ผู้วิจัยได้ตั้งไว้ จากนั้นนำข้อมูลมาวิเคราะห์โดยใช้แนวคิดทฤษฎีเกี่ยวกับประเพณี พิธีกรรม ความเชื่อ และการดำรงอยู่แล้วนำเสนอผลการศึกษาแบบพรรณนาวิเคราะห์ ผลการวิจัยพบว่า ชาวบ้านหนองหลวงมีความเชื่อเรื่องเคราะห์ การสะเดาะเคราะห์เหมือนกับชาวอีสานทั่วไป โดยมีการประกอบพิธีกรรมการสะเดาะเคราะห์ที่มีชื่อเรียกตามภาษาท้องถิ่นว่า “พิธีกรรมเฮ็ดเวียก” โดยแบ่งออกเป็น 3 ประเภท คือ พิธีกรรมเฮ็ดเวียกหมู่บ้าน พิธีกรรมเฮ็ดเวียกเฮียน (เรือน) และพิธีกรรมเฮ็ดเวียกคน ซึ่งพิธีกรรมเฮ็ดเวียกทั้ง 3 ประเภทมีองค์ประกอบที่สำคัญอยู่ 4 องค์ประกอบ คือ บุคคลที่เข้าร่วมในพิธีกรรม สถานที่ในการประกอบพิธีกรรม วันเวลาในการประกอบพิธีกรรม และเครื่องประกอบในพิธีกรรม โดยมีขั้นตอนของพิธีกรรม คือ ในพิธีกรรมเฮ็ดเวียกหมู่บ้านมี 3 ขั้นตอน ได้แก่ ขั้นเตรียมการ ขั้นตอนการดำเนินการ และขั้นตอนหลังเสร็จสิ้นพิธีกรรม ในพิธีกรรมเฮ็ดเวียกเฮียนและเฮ็ดเวียกคนมี 2 ขั้นตอน ได้แก่ ขั้นเตรียมการและขั้นตอนการดำเนินการ ด้านความเชื่อ พบว่า ชาวบ้านหนองหลวงมีความเชื่อต่อพิธีกรรมเฮ็ดเวียกอยู่ 2 ลักษณะ คือ ความเชื่อต่อการจัดพิธีกรรมทั้ง 3 ประเภท ที่เชื่อว่าการจัดพิธีกรรม เฮ็ดเวียกหมู่บ้านจะทำให้หมู่บ้านมีความร่มเย็นเป็นสุข ฝนตกต้องตามฤดูกาล การจัดพิธีกรรมเฮ็ดเวียกเฮียนเชื่อว่า จะทำให้คนที่อาศัยอยู่ในเรือนมีความสุขสวัสดี การจัดพิธีกรรมเฮ็ดเวียกคนเชื่อว่า จะทำให้บุคคลนั้น มีกำลังกายกำลังใจที่ดีปราศจากโรคภัยไข้เจ็บทั้งปวง และความเชื่อต่อองค์ประกอบของพิธีกรรมเฮ็ดเวียกที่เชื่อว่าองค์ประกอบทั้ง 4 องค์ประกอบข้างต้นเป็นส่วนสำคัญที่จะทำให้เคราะห์เข็ญเวรภัยทั้งหลายที่เกิดขึ้นในหมู่บ้าน ที่เรือน และบุคคล บรรเทาเบาบางและหมดไปได้ จากนั้นก็จะบันดาลให้เกิดความสุข ความเจริญขึ้น จากการวิจัยพบว่า ปัจจัยที่ทำให้พิธีกรรมเฮ็ดเวียก ของชาวบ้านหนองหลวงยังดำรงอยู่ได้ คือ พิธีกรรมเฮ็ดเวียกมีบทบาทและหน้าที่สำคัญต่อหมู่บ้านและชาวบ้าน พิธีกรรมเฮ็ดเวียกมีการถ่ายทอดความเชื่อ และชาวบ้านหนองหลวงมีความเชื่อ ความศรัทธา ต่อพิธีกรรมเฮ็ดเวียก จึงทำให้พิธีกรรมเฮ็ดเวียกดำรงอยู่คู่กับชาวบ้านหนองหลวงได้ต่อไป